dinsdag 31 december 2013

Opbrengst uit de tuin 2013 # kruiden

Het laatse paneel uit het drieluik over de opbrengst van mijn tuin: de kruiden. Jaja, die mogen er ook zijn hé. Dankzij al dat smakelijk klein grut smaakt ons eten toch zomaar beter, lekkerder, afwisselender.

Bernagie / Borage

Vanaf eind juli waren de plantjes groot genoeg om te oogsten. Zowel het blad als de bloemetjes werden gebruikt. De bloemetjes vooral als garnering bij salades en de blaadjes in roerbakgerechten, stoofpotjes en soep. Gedoopt in geklutst ei en gebakken in wat boter zijn ze ook erg lekker.
Volgend jaar wil er er wat meer van en zaai ik ze tussen de andere groenten. De bloemetjes zijn zo mooi en één van de weinige dingen die bloeien in mijn tuin in de zomer en het najaar. (Mental note: meer zomerbloemen zaaien!)


Bieslook

Nu heb ik een dunne bieslook variëteit in de tuin. daar zou ik ook graag een soort met dikkere sprieten bij willen. En ik wou dat ik genoeg had om de bloemen te gebruiken in boeketjes. Ik heb zo'n voorgevoel dat op alle lege plekjes in de tuin bieslook komt te staan! Bieslook gebruik ik bij de sla, garnering voor zomersoep, in kruidenkaas, en ge kunt het makkelijk bewaren op azijn voor vinaigrettes.


Lavendel

Zowel het blad als de bloemen geoogst en gedroogd. De bloemetjes worden gebruikt voor geurzakjes in de klerenkast en het gedroogde blad verwerk ik in thee. En in gebak smaakt dat ook alletwee goed. Win. Win. Win.

Oregano

Vanachter in de hof staat een wilde marjolein die we geërfd hebben van de vorige bewoners. Oregano vermeerderd zichzelf onder andere via de wortelstok, en dat swingde daar wel de pan uit. Dus heb ik de plant gehalveerd in het voorjaar, wat mij een zeer grote oogst oregano opleverde!

Rozemarijn

Mijn rozemarijnplant doet intussen drie jaar trouwe dienst, maar ik heb hem wel wat verwaarloosd precies. Dit voorjaar maar eens overplanten in een nieuwe iets grotere pot met veel compost erbij.

Salie

Eind juni: bladluis op mijn salie. Nog nooit meegemaakt! Nicotine-thee op gespoten en daarna leken ze weg.
Ik gebruik salie niet heel vaak vers, maar het is wel jammer om ondertussen niet te blijven oogsten. Dat doe ik dus om de paar weken, en dan droog ik de blaadjes om later thee van te maken. Salie-thee drink ik heel vaak in de winter en daar kan ik flink wat op besparen als ik salie uit eigen tuin kan gebruiken.


Tijm

Tijm is een van mijn favoriete keukenkruiden. Ik gebruik het in het bouquet garni voor bouillon en in warme groente- en vleesgerechten, en in muffins en brood. Zoals vanavond bijvoorbeeld. Dan staan er vijgen & tijm muffins op het menu. Samen met gegrilde camembert. Jaja, dat wordt een lekker smulfeest voor twee!

zaterdag 28 december 2013

Mijn favorieten van 2013

't Is bijna uit. Het jaar bedoel ik. Nog een paar dagen en dan kunnen we weer beginnen met ons te vergissen in jaartal. Ja, dat kost mij toch altijd een paar weken. Elk jaar weer opnieuw.
Maar voor dat allemaal aan de orde is, hebben we nog een paar heerlijke (en op het moment ook zonnige) eindejaarsdagen om met en gelukzalig gevoel min of meer tevreden blik terug te kijken op het voorbije jaar. Als ze dat op tv en in de krant kunnen, dan kunnen wij dat ook. Alleen zal ik mij niet bezig houden met onbenulligheden, maar me beperken tot de dingen die écht (of toch min of meer) van internationaal belang zijn, namelijk de hoogtepunten uit mijn tuintje.




























vrijdag 27 december 2013

't Is nu leeg onder de kerstboom









Niet dat we dit jaar een kerstboom hadden. (Hoe dat precies komt weet ik ook niet. Op één of andere manier zijn we hem gewoon vergeten kopen. En ik speelde een beetje met het idee om gewoon een mooie tak uit het bos te halen. Maar toen was er geen tijd voor winterse wandelingen. Ge kent dat. Of ni. Ach ja!)

Maar wel pakjes! En lichtjes... En veeeeel pakjes!

En wat er in de pakjes zat? De nadruk lag dit jaar op zelfgemaakte cadeau's. En daar word ik wel erg blij van moet ik toegeven. Ik gaf zo onder andere twee zelf gehaakte sjaals weg (de wol recycleerde ik uit mannentruien die ik in de kringloopwinkel vond), en zelfgemaakte vruchtenjenever (later meer daarover), saliethee uit eigen tuin en aardbeienconfituur.

Doen jullie dat ook? Zelfmaakcadeausenzo?

zondag 22 december 2013

Wintermagie








Schoon hé! Ik denk dat het één van de eerste keren is sinds we in dit huis wonen, dat ik de tuin ook in de winter mooi vind. Andere jaren vind ik dat het er altijd maar kaal uitziet. En ook al is het nu niet veel anders, op één of andere manier zie ik makkelijker de mooie dingen die er wel nog te zien zijn.

Ok, dat klinkt schooner dan de realiteit.

Bij momenten slaag ik erin om in de kale wintertuin ook mooie dingen te zien.

Hmm. Beter.



vrijdag 20 december 2013

Opbrengst uit de tuin 2013 # groenten

En, wat voor groenten heb ik dit jaar allemaal uit mijnen hof gehaald? Doorheen het jaar had ik steeds het gevoel dat het allemaal wat tegenviel, maar alles bij elkaar genomen toch een mooie opbrengst gehad. En misschien... misschien... als het weer volgend voorjaar wat beter meewerkt... gaat het allemaal nog beter gaan dan nu! (Een mens mag dromen hé zeg).

Aardpeer

In februari en maart oogstte ik een stel aardperen die ik twee jaar onaangeroerd hun gang had laten gaan in de buurt van de frambozen. Door de overbevolking kwamen er vooral kleine knolletjes uit de grond, maar in totaal toch goed voor 5,5 kg. Daar werd onder andere aardpeer-pastinaak soep, aardpeer & radijsjesgroen soep, aardpeer gratin en gegrilde aardpeer met appelstroop van gemaakt.
Een paar kleine knolletjes stak ik verspreid over 5 grote potten op het terras om toekomstige wildgroei te voorkomen. Maar het is intussen duidelijk dat ik op het oude aardpeerplekje nog een paar jaar zal mogen graven naar knolletjes, want er blijven maar scheuten boven te grond piepen.
Ik merk wel dat de aardperen in potten heel veel behoefte hebben aan water. Toen ze nog in de volle grond stonden hoefde ik ze nooit water te geven. Natuurlijk was het ook een bijzonder droge zomer. Ik heb tot nu toe nog geen aardperen uit de potten geoogst. Nog even afwachten dus voor het resultaat!

Koolrabi

Had vier plantjes van paarse koolrabi gekocht in het tuincentrum. Eind juli oogstklaar. De knollen in sla of als knabbelgroente, de bladeren in stoofpotes/roerbakdingen.
Volgend jaar wil ik er veel meer. Minimaal tien of zo. Gezaaid op verschillende momenten. Ik heb wel gemerkt dat ge ze dichter bij elkaar kunt zetten dan aangegeven is op de verpakking. Ik had c. 20 cm tussen elke plant. Ge kunt er ook nog andere snelgroeiende planten tussen zetten, zoals sla, of spinazie, of erwtenscheuten. Dit jaar een beetje last gehad van slakkenvraat aan de blaren en mogelijk ook rupsjes. Volgend jaar dus niet vlakbij de andere kolen zetten, maar een beetje apart. En ik wil graag eens proberen ze zelf te zaaien van biologische zaadjes in plaats van plantjes te kopen.

Oost-Indische kers 

Vanaf midden juni af en toe een paar blaadjes kunnen oogsten als sla garnering (in totaal volume van ca. 1/2 zakje sla). Begin juli kwamen de eerste bloemknopjes eraan. Twee weken later de eerste 5 bloemen bij een salade gedaan. Veel bloemen kwamen er echter niet aan en heel groot werden de plantjes ook niet in vergelijking met andere jaren. Mijn plan om de zaadjes op te leggen als kappertjes is dus niet veel in huis gekomen. Volgende keer beter.

Paardebloemen 

Ja, niet echt een groente, maar als ge dan toch onkruid in den hof hebt kunt ge er beter uw nut mee doen. Dus waanden we ons dit jaar een paar keer in Italie met paardebloemchicoria op ons bord.

Pastinaak

Totale mislukking. Misschien waren mijn zaadjes te oud. Misschien deed ik het helemaal fout. Hoe dan ook, geen pastinaak dit jaar voor ons.


Pompoen

Dat was ook een beetje een treurig verhaal, zoals jullie hier al konden lezen.


Radijsjes


De radijzen zaai ik volgend jaar veel vroeger, en regelmatiger. Dit jaar eigenlijk wat laat ermee begonnen.
Ik word wel heel blij van deze groente. Ongeduldig als ik ben vind ik het natuurlijk ten eerste vooral heel tof dat ze zo snel volwassen worden. En ik lust ze ook gewoon heel graag. Vooral in dunne schijfjes gesneden bij de sla. En radijzenblad is echt één van mijn favoriete groentes, zowel voor in de soep als gestoofd met een gebakken ajuintje erbij.
Dit jaar had ik alleen 'French Breakfast' radijzen en een grote zomerradijs. Ik moet nog een beetje ontdekken hoe ik radijsjes nu het beste zaai, maar de belangrijkste les is in elk geval ze niet te dicht op elkaar te zetten, anders krijg je geen knolletjes (4 cm uit elkaar werkt goed). Ook extra oppassen met slakken, want die zijn blijkbaar zot op radijzen. Volgend jaar strooi ik dus rond elk radijzenzaaisel een walletje gebroken eierschalen en een walletje koffiegruis. Tenzij ik intussen nog een beter plan bedenk. De zomerradijs deed het niet zo heel goed. Hij was vooral heel sterk van smaak. Maar mogelijk is dat ook te wijten aan gebrek aan water. Volgend jaar beter voor zorgen dus, vooraleer ik deze soort volledig afschrijf.

Rammenas

In de tweede helft van juni zaaide ik een rijtje witte rammenas (varieteit Münchener Bier). Daar gingen dan een paar maanden droogte overheen, en dan krijg je... ja, je raadt het al... houtige en aangevreten rammenas. Dus, eind augustus nog eens geprobeerd en ja, dat leverde in oktober en november zes lekker sappige en knapperige rammenasjes op. Het blad is net als radijzenblad eetbaar.
Deze gaan volgend jaar zeker weer de tuin in. Planten die helemaal eetbaar zijn en die verder weinig werk met zich meebrengen, daar ben ik een groot fan van.


Rode Biet

In totaal een stuk of 25 bietjes gezaaid, in vier rondes, met intervallen van een paar weken. Dat was eigenlijk al wat weinig (ik ben echt verzot op rode biet, begrijpt ge?). Maar ik had het allemaal niet zo goed gepland. De slakken hebben dan ook nog eens goed huis gehouden zodat ik tegen begin juli nog een stuk of 15 plantjes over hield, die er ook niet al te best meer uitzagen. Ik ben dan begonnen met ringen uit de buik van plastic waterflesjes te knippen en die rond de plantjes te zetten. Dit heeft wel geholpen, maar ik was hier naturlijk niet op voorzien, dus een goeie voorraad flesjes was er niet. Sommige bietjes kregen dus wat hulp en de andere moesten het zelf uitvechten. Vanaf begin juli heb ik af en toe wat bietenblaadjes bij de salade gebruikt. Maar aangezien ik de eerste ronde nogal laat heb gezaaid, was het groen op dat moment nog altijd relatief klein.
Intussen is mijn verzameling lege plastic flesjes goed gegroeid. En dat betekent dat ik volgend jaar hopelijk meer bit zal kunnen oogsten. Joepie!


Sla & saladegroen

Van de sla heb ik niet veel moeten hebben dit jaar (zie hieronder) maar in uiteindelijk hebben we toch een goed aantal lekkere gemengde salades kunnen eten uit de tuin.

Ruccola

In mei en juni niet voldoende voor volledige porties sla, maar samen met ander groen (spinazie, zevenblad, sla) uit de tuin wel een paar lekkere salades van gemaakt. dit komt omdat een deel van de ruccola die ik begin april had gezaaid niet was uitgekomen (oud zaad).
Begin juli de eerste echte tuin-salade gemaakt met hoofdzakelijk ruccola en erwtenscheuten, maar nog steeds niet voldoende om volledig uit de tuin salade te maken. Midden juli dus nog meer ruccola bijgezaaid, maar eigenlijk nog te weinig.
Volgend jaar zaai ik dus in ieder geval méér gewone en ook overblijvende/meerjarige ruccola. Hopelijk hebben we dan een iets langer ruccola seizoen en kunnen we iets grotere porties ervan eten.


Erwtenscheuten

Heel toevallig, via Alys Fowler, kwam ik op het idee om erwtenscheuten te kweken. En voor mij is dit echt de grootste hit van tuinseizoen 2013.
Dat ging zo: ik was eigenlijk te laat begonnen met tuinieren dit jaar om erwten te zaaien. Ik durfde niet goed meer in het begin van de zomer, omdat ik had gelezen dat laat gezaaide erwtjes vatbaarder zijn voor ziekten. Erwtenscheuten daarentegen wilde ik wel eens proberen! Dan oogst ge de ca. drie weken oude plantjes als ze nog lekker fris en mals zijn. Superlekker als garnering bij een salade, of om in de soep te doen, bij de pasta of risotto. De smaak is bijna identiek aan vers geoogste rauwe erwtjes, en doet onmiskenbaar denken aan de lente. Gewoon ne zak erwten kopen in de supermarkt (geen spliterwten, want daar groeit niets meer uit) en zaaien maar! Super-simpel, en snel, net als radijsjes. En nog een plus: de slakken blijven er bij mij in de tuin redelijk van af!
Het eerste rijtje heb ik midden juni gezaaid, en begin juli kon ik de scheutjes oogsten voor bij de salade. Vanaf dan elke week een klein rijtje gezaaid tot in september.
Volgend jaar begin ik hier in elk geval veel vroeger mee. Erwten kunnen al vroeg gezaaid worden, dus dat betekent ook vroeg oogsten! En blijkbaar kunnen deze ook gewoon binnen op de vensterbank, dus dan kan je bijna het hele jaar rond erwtengroen eten. En, natuurlijk zorg ik dat ik op tijd begin met zaaien zodat ik ook de erwtjes zelf kan oogsten dit jaar.

Sla

Ik en sla dat marcheert niet. In mei-juni was mijn totale sla-oogst het miezerige aantal van zes kleine blaadjes pluksla uit een mengsel waar maar twee plantjes van gekiemd zijn. Ok, het zaad was al een tijdje over datum, maar dan nog. De kropsla die ik zaaide begin juni en ook latere pogingen in juli en augustus leverden niets op. En dan bedoel ik ook niets. Ik denk dat geen enkel van de zaadjes gekiemd is zelfs. En deze keer was dat niet te wijten aan de vervaldatum. Zeer triest.

Spinazie

Zeer trieste oogst dit voorjaar. Veel te weinig plantjes gezaaid om te beginnen. Toen had ook nog eens de helft ervan vorstschade. Af en toe een vijftal blaadjes van kunnen oogsten voor bij een gemengde salade. Achteraf bleek wel dat ik eigenlijk zomerspinazie had gezaaid en dat het daar nog te vroeg en dit jaar zeker te koud voor was. Hopelijk is de zomer-oogst beter. In juni een rijtje spinazie gezaaid, waar ik midden juli de eerste kleine blaadjes van kon oogsten.
Volgend jaar doen we het dus goed, en zaaien we winter-spinazie in de winter en zomer-spinazie in de zomer.


Snijbonen

In totaal 12 gezaaid, maar drie werden door de slakken of vogels opgefret. Dat kon achteraf bekeken geen kwaad, want vanaf eind juli begon de oogst en die was goed en overvloedig (een totaal van 3 kg!). We genieten nu nog steeds van de voorraad in de diepvries.

Vogelmuur

Weeral zo eentje dat misschien niet echt thuis hoort in de categorie groenten. Maar zoals ik op 11 juni al schreef :
'Als gij zo nodig in mijne groentenhof wilt staan, dan ga ik u godverdomme opeten ook'. En zo geschiedde. Ik heb het in de aardappelpuree gedraaid, en daar voelde het zich blijkbaar wel goed, want het was SU-PER-lekker (met wat knoflook, dillezaad en kardamom-peul erbij).

Warmoes

Warmoes is misschien een redelijk saaie groente. Maar in de tuin staat het supermooi, je hebt er geen werk aan, en het je kunt het tot diep in het najaar oogsten. En ik moet zeggen, warmoes-zalmquiche is toch geen straf om te eten.
Volgend jaar meer van deze plant, nu had ik er maar drie. En ik wil minstens het dubbele!

Witte Kool

Kool is toch maar iets moeilijks. Mijn eigen zaailingen gingen dood. Dus naar het tuincentrum om nieuwe te halen. En wat u daarna nog allemaal te wachten staat! Slakken, rupsen, vogels. En de koolvlieg, maar daar heb ik dankzij mijn zelfgemaakte koolkraagjes geen last van gehad. Het beste middel tegen de rupsen bleek sproeien met een mengsel van water en baking soda. En ja, vlies spannen natuurlijk, maar dat ziet er zo lelijk uit dus dat proberen we te vermijden. Slakken was een kwestie van eierschalen strooien en manueel verwijderen.
Maar soit, de vier kolen die ik uiteindelijk kon oogsten (allez, drie, want er staat er nog één in de tuin) waren wel ongeevenaard door hun broertjes uit de supermarkt. Nog nooit zo'n zoete kool gehad.
Of ik me volgend jaar weer aan sluitkool waag weet ik nog niet zeker, maar ik wil in elk geval wel boerenkool gaan proberen.

Wortelpeterselie

Eén peterseliewortel. Courtesy of the snails, die de zaailingen met de grond gelijk maakten. Lekker, dat wel. Volgend jaar beter.


Zevenblad 

Weer een zwarte piet. Mijn relatie met dit plantje is heel tegenstreidig. Al neig ik op dit moment weer naar 'uitroeien met huid en haar die handel'.
Het heeft ons in elk geval heel wat lekkere maaltijden opgeleverd dit jaar, zoals bijvoorbeeld bovenstaande zalm-zevenblad quiche. Maar ja, te veel is te veel vind ik. De ruimte die ermee vrij komt benut ik dan liever voor spannende nieuwe groentenexperimenten!